مسعود درخشان

15 سال پیش بود که یک مناظره در دانشگاه، نقطه عطفی شد در زندگی بسیاری از دانشجویان اقتصاد!

تا آن زمان هیچ دو استاد اقتصادی اینگونه صریح و شفاف با هم گفتگو نکرده بودند.

مناظره ای که از دید برخی نیمه تمام رها شد اما از نظر من "تمام" بود. کامل و گویا.

مناظره به اینجا رسیده بود که پرفسور درخشان به دکتر غنی نژاد گفت ما چیزی به اسم نظام بازار نداریم بلکه آن چیزی که هست نظام بازارِ آزاد است یا نهاد بازار.

بازار به تنهایی یک نهاد است و نمی تواند وصف نظام باشد. حرف دقیقی بود. دکتر غنی نژاد در ذهنش عبارت نظم بازار بود. خودش هم اشاره کرد که منظورم MARKET ORDER است. اما خب وسط مناظره بود و نمی توانست بگوید اشتباه کردم! گفت نظم بازار همان نظام بازار است و شد آنچه شد!

گذشت تا آنکه پانزده سال بعد دوباره این دو نفر با یکدیگر به مناظره نشستند.

دکتر غنی نژاد ظاهرا هنوز ناراحت بود از ماجرای 15 سال پیش و البته هنوز بر سر اشتباه خود ایستاده بود!

اوائل مناظره با یادآوری مناظره قبلی باز هم گفت نظام بازار! اما این بار عبارت ECONOMIC SYSTEM را به کار برد. عجیب است. یعنی هر دو کلمه را تغییر داد!

احتمال می دهم منظورش همان MARKET SYSTEM بود که به اشتباه گفت ECONOMIC SYSTEM.

اما از این جای ماجرا اتفاق خوبی نیفتاد. دکتر غنی نژاد به پرفسور درخشان می گوید گوگل کنید!

مهم نیست گوگل چه پاسخی می دهد که البته در کلیپ بالا نشان دادم حتی گوگل هم نظر دکتر غنی نژاد را رد می کند!

اما اینکه یک نفر به یک استاد تمام اقتصاد بگوید گوگل کن! واقعا زشت است. آن هم وقتی خودش حتی گوگل هم نکرده!

زشت تر آنکه این اتفاق بعد از 15 سال افتاده است. یعنی درجا زدن محض غنی نژاد. این خیلی بد است که امروز انسان با 15 سال قبلش یکی باشد!

بلکه پس رفت کند!

اما چرا این ماجرا مهم است؟

چرا مهم است بدانیم معنی واژه ها را؟

چرا مهم است درست و به جا اصطلاحات را به کار ببریم؟

چرا مهم است اجازه ندهیم کسی بگوید نظام بازار؟

 

پاسخش مفصل است اما ساده و خلاصه اش این است که به این دلیل باید معنی واژه ها و اصطلاحات را دقیق بدانیم تا فریب نخوریم!

مثلا اگر به جای نهاد بازار از نظام بازار استفاده شود آنگاه نتیجه اش می شود اینکه نظامی وجود دارد که قدمتش به بلندای تاریخ است و هیچ گاه از بین نخواهد رفت!

از طرفی چون به نظام سرمایه داری نظام بازار آزاد گفته می شود این چنین در ذهن می آید که مبارزه با این نظام مساوی با مبارزه با "بازار" است!

بازار هم که مورد تایید اسلام است و اگر کسی با سرمایه داری مخالفت کند گویی با اسلام و پیامبر اسلام مخالفت کرده است!

لیبرالیسم از روز اول نطفه اش بر اساس نفاق بسته شده است. یکی از ابزارهای مهم برای زنده ماندن جریان لیبرال بیان بلاتعریف است!

اصطلاحات را به جای یکدیگر استفاده می کنند و یا برای معانی مختلف یک لفظ را به کار می برند.